برند نایک (Nike) یکی از بزرگترین و محبوب‌ترین برندهای تولید کننده کفش و لباس در دنیا است. در این پست می‌خواهیم به معرفی برند نایکی بپردازیم و داستان آن را از ابتدا تا به امروز برای شما شرح دهیم. شاید جالب باشد بدانیک که تلفظ صحیح نام این برند نایکی است. با ما همراه باشید تا با داستان شکل گیری و موفقیت این هیولای صنعت کفش و لباس ورزشی بیشتر آشنا شوید.
داستان برند نایک با ایجاد Blue Ribbon Sports در سال 1964 و با همکاری دو شخص به نام‌های فیل نایت و بیل بوئرمن آغاز می‌شود. فیل نایت متولد سال 1938 در پورتلند اورگان و بوئرمن متولد 1911 در پورتلند اورگان (تاریخ مرگ: 1999) هستند. بوئرمن قبل از اینکه روی به صنعت پوشاک بیاورد یک مربی حرفه‌ای بوده است. او 31 ورزشگار المپیکی را تمرین داده بود و تعدادی از آن‌ها دارای رکوردهای ماندگاری در فیلد ورزشی خود در کشور آمریکا هستند.
قبل از شروع همکاری این دو نفر، فیل نایت (Phil Knight) درس خود را تازه در دانشگاه اورگان تمام کرده بود و در دانشگاه استنفورد رشته MBA را فرا می‌گرفت. او علاقه خاصی به دومیدانی داشت و تحت نظر مربی خود یعنی بیل بوئرمن (Bill Bowerman) در این رشته فعالیت می‌کرد.
بوئرمن علاقه بسیاری به بهینه سازی کفش‌های دونده‌های خود داشت. او پس از یادگیری یک سری نکات از کفش دوزی محلی، دائما در حال تغییر مدل کفش‌های دونده‌های خود بود. طبق گفته‌های شرکت نایک، فیل نایت اولین دانشجوی او بود که کفش‌های بوئرمن را به پا کرده بود. نایت از دید بوئرمن دونده مهمی نبود، برای همین به نایت پیشنهاد داد که کفش‌های او را به پا کند و به صورت آزمایشی با آن‌ها بدود. نایت این پیشنهاد را پذیرفت و کیفیت کفش‌ها در حدی بود که هم تیمی نایت آن کفش‌ها را گرفت و در ماده 400 متر المپیک 1960 مدال طلا گرفت.
نایت در دانشگاه استنفرد نظریه‌ای را در قالب یک مقاله نوشت که در آن بر تمرکز تولید کفش‌های ورزشی در ژاپن به جای آلمان اسرار می‌کرد. دلیل این نظریه نیز نیروی کار ارزان ژاپن بود. نایت این فرصت را پیدا کرد تا نظریه خود را در سال 1962 با سفر کردن به ژاپن امتحان کند.
نایت پس از بازدید از کارخانه Tiger در شهر کوبه ژاپن، از کیفیت کفش‌های تولیدی آن‌ها حیرت زده شد و قراردادی را با آن‌ها امضا کرد تا کفش‌ها را از ژاپن به آمریکا بفرستند.
بوئرمن از این ایده نایت حمایت کرد و با همکاری او در سال 1964 یک شرکت به اسم Blue Ribbon Sports که هرکدام 50 درصد از آن را در اختیار داشتند تاسیس کردند.
فیل نایت پس از تأسیس Blue Ribbon Sports، کفش‌هایی که وارد کرده بود را در پشت ماشین خود به فروش می‌رساند. او خیلی سریع متوجه شد که تقاضا برای این کفش‌ها بسیار زیاد است. کفش‌های وارداتی او از قیمت کمتر و کیفیت بیشتری نسبت به رقبای آن زمان یعنی برند ADDYY (آدیداس) و PUMSY (پوما) داشتند.
در سال 1965، بوئرمن از ابتکار خود دوباره استفاده کرد و طرح جدیدی را به شرکت Tiger پیشنهاد کرد. در این طرح بالشتک‌های داخلی درون کفش دوخته می‌شدند و لاستیک و اسفنج نرمی در قسمت جلو پا و بالای پاشنه پا قرار می‌گرفت، همچنین از یک اسفنج سخت در وسط و پایین کفش به کار گرفته شد. این طرح هم یک موفقیت بسیار بزرگ بود و هم شروع منازعه‌ای بین Blue Ribbon Sportsو شرکت Tiger بود. این مدل Tiger Cortez نام داشت و در سال 1967 به بازار آمد و به دلیل راحتی و زیبایی که داشت به سرعت محبوبیت بالایی را به دست آورد.
هر چند بعد از این موفقیت روابط Blue Ribbon Sports و Tiger به هم خورد. فیل نایت ادعا کرد که این شرکت ژاپنی به دنبال راهی بود که از قرارداد انحصاری خود با آن‌ها خارج شود و به دنبال راهی برای نابودی Blue Ribbon Sports می‌گشتند. شرکت Tiger نیز ادعا می‌کرد که شرکت Blue Ribbon Sports کفش آن‌ها را که Tiger Cortez نام داشت با نام تجاری نایک (Nike) به بازار ارائه کرده است.
بالاخره این دو شرکت در سال 1971 قطع همکاری کردند و با رای یک قاضی هر دو شرکت توانستند این مدل کفش را با نام تجاری مدنظر خودشان به فروش برسانند. پس از جدایی از Tiger (امروزه این شرکت تحت نام Asics فعالیت می‌کند)، شرکت Blue Ribbon Sports نیز نان خود را به Nike تغییر داد. ابتدا فیل نایت می‌خواست نام جدید برند را به Dimension6 تغییر دهد، اما یکی از شرکای او با دیدن خواب الهه پیروزی یونان که نایک نام داشت، این اسم را برای برند انتخاب کردند. در اینجا بود که برند جدید به یک لوگو مخصوص به خود نیاز پیدا کرد.
آن‌ها از یک دانشجو به نام کارولین دیویس کمک گرفتند تا لوگویی را برای آن‌ها طراحی کند. او نیز با دستمزدی در حدود 2 دلار در ساعت و مجموعا 35 دلار لوگوی نایک را با الهام از بال فرشته یونانی نایک طراحی کرد. در سال 1983 با شکوفایی برند نایک، فیل نایت مهمانی را برای کارولین دیویس ترتیب داد و 500 سهام از شرکت را به او بخشید. امروزه ارزش این سهام‌ها چیزی در حدود یک میلیون دلار تخمین زده می‌شوند.
شرکت نایک پس از تاسیس در تاریخ 30 می 1971 موفقیت خود را ادامه داد. این امر ابتدا با فروش کفش‌های Tiger Cortez حاصل شد و سپس با طراحی ابتکاری Waffle توسط بوئرمن ادامه پیدا کرد.
این اتفاق از صبح یک روز معمولی که بوئرمن منتظر صبحانه خودش بود شکل گرفت. بوئرمن درحالی که به فکر کشش بیشتر برای کفش‌های دویدن بود چشمش به شیارهای موجود در وافلی که همسرش درست کرده بود افتاد.
او سریعا دست به کار شد و مقداری اورتان ذوب شده را درون دستگاه ریخت. بوئرمن اینقدر ذوق زده بود که فراموش کرده بود سطح دستگاه را چرب کند و کل مواد به آن چسبید. سپس با کمک دستگاهی دیگر و انجام مراحل به شکلی اصولی‌تر، مدل Waffle Trainer متولد شد. این کفش به یک موفقیت بسیار بزرگ تبدیل شد. این شرکت که از ابتدا رشد قوی و مداومی را به خود دیده بود توانست در IPO سال 1980 سهام خود را به سرعت به فروش برساند و نایت را به یک میلیونر با سهام 178 میلیون دلاری تبدیل کند.
از آن زمان به بعد این شرکت تنها در حال رشد بوده و با استفاده از کمپین‌های تبلیغاتی هوشمندانه برند خود را قوی‌تر کرده است. در یک کمپین تبلیغاتی در سال 1988 بود که جمله معروف “Just Do It” را برای اولین بار استفاده کردند. (ظاهرا این جمله از آخرین سخنان یک قاتل آمریکایی به اسم گری گیلمور قبل از تیر باران شدن الهام گرفته شده است)
شرکت نایکی با مشاهیر دنیای ورزش گره خورده است و بزرگترین دارایی این شرکت تایید آن توسط ستاره‌های ورزشی است. آن‌ها توانستند با ورزشکاران بسیار بزرگی مانند لبرون جیمز، کوبی برایانت و تایگر وود در ابتدای مسیر حرفه‌ای شدنشان به عنوان یک ورزشکار قرارداد امضا کنند.
شاید سودآورترین همکاری که نایک با یک ورزشکار داشته است، به همکاری آن‌ها با مایکل جوردن ستاره دنیای بسکتبال برمی‌گردد. آن‌ها همکاری خود را در سال 1984 با مایکل جوردن شروع کردند و برای اینکه از قرارداد بستن جردن با آدیداس جلوگیری کنند، به او پیشنهاد سالی 500 هزار دلار برای 5 سال در کنار دو مرسدس بنز و همچنین کفش اختصاصی برای مایکل جردن را ارائه دادند.
این معامله برای نایکی بسیار نون و آبدار بود و با درخشش سریع مایکل جوردن در دنیای بسکتبال و تبدیل شدن به یک ابر ستاره، شرکت نایک توانست تا پایان سال 1985 بیش از 100 میلیون دلار از خط کفش Air Jordans درآمد کسب کنند. Air Jordans همچنان یکی از پر فروش‌ترین مدل‌های نایک است و در سال 2018 توانست درآمدی 2/8 میلیارد دلاری را برای نایک به ارمغان بیاورد.
نایک مدل‌های زیادی از کفش و لباس‌های خود را تا به امروز روانه بازار کرده است، ولی شاید معروف‌ترین آن‌ها مدل Air Max باشد که از محبوبیت بسیار زیادی در سراسر دنیا برخوردار است. خط تولید این مدل در سال 1987 راه اندازی شد و طراحی آن‌ها توسط تینکر هتفیلد انجام شد.
طراحی این نوع از کفش‌های نایک بسیار منحصر به فرد است و در طراحی پاشنه این مدل، از کپسول‌های هوای بزرگی استفاده شده است که از بیرون نیز قابل مشاهده هستند. این مدل از کفش‌های نایک توانست خیلی سریع در میان مشتریان در سراسر دنیا از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار شود.
در حالی که این برند در جهت افزایش سازگاری با محیط زیست، پیوستن به کمیسیون پوشاک و مد پایدار، با بهره بردن از موادی با قابلیت استفاده مجدد در لباس‌های خود و اقدامات مشابه‌‌ای را در این زمینه انجام داده است، اما هنوز راهی طولانی را برای تبدیل شدن به برندی سبز در پیش دارد.
اولین انتقاد زیست محیطی به برند نایک، به دلیل خودداری این شرکت از حذف مواد خطرناک از زنجیره تامین خود بوده است. این امر می‌تواند از کارگران کارخانه‌ها گرفته تا آبراهه‌ها و حتی مصرف کننگان را تحت تاثیر قرار دهد.
نایک ادعا کرده که در تلاش است تا این مواد سمی را از بین ببرد. در حالی که این ادعاها در سالیان گذشته با شک و تردید‌هایی همراه بود اما در سال 2018 نایک نشانه‌های جدی را از خود برای حفظ محیط زیست نشان داد. از این تاریخ به بعد سبد محصولات بدون PFC خود را به 93 درصد محصولات خود گسترش داد.
نایک در کشورهای مختلفی مانند چین، هند، ویتنام، اندونزی کارخانه‌های بزرگی را ایجاد کرده است و محصولات خودش را در این کشورها تولید می‌کند. شاید دلیلی که آن‌ها کشور اندونزی را انتخاب کرده‌اند تنها یک چیز باشد، و آن چیزی نیست جز سرمایه. این یک ایدئولوزی برای به حداکثر رساندن سود به هر قیمتی است.
در یک ویدیو که توسط جیم کدی و لسلی کرتزو (مدیر همکاری برای آموزش عدالت) ایجاد شده بود، تصمیم گرفتند که به اندونزی بروند و در مورد فروشگاه‌های نایک به تحقیق بپردازند. آنچه آن‌ها پیدا کردند قابل توجه بود.
برای درک بهتر مشکلات کارگان کارخانه‌های نایک، این دو نفر غرق در سبک زندگی کارگران شدند و در مکان‌هایی که آن‌ها زندگی می‌کردند سکونت پیدا کردند و با حقوق مشابه آن‌ها یعنی روزی 1.25 دلار برای یک ماه زندگی کردند. جیم در طول آن یک ماه 12 کیلو وزن از دست داد و در یک گفتگویی اعلام کرد که هیچ انسانی نمی‌تواند با این حقوق زندگی کند و حیثیت انسانی خود را حفظ کند.
در ویدیویی که این دو نفر در آن یک ماه درست کرده بودند خبری از زندگی معمولی برای هیچ کدام از کارگران شرکت نایکی نبود. البته این نوع از بیگاری کشیدن تنها مربوط به این شرکت نیست و اکثریت برندهای بزرگ اینگونه در حق کارگران خود ظلم می‌کند.
با روی کار آمدن فرهنگ مد پایدار، زندگی این دسته از کارگران اهمیت بیشتری پیدا کرده است و این فرهنگ همواره سعی می‌کند تا استایل زندگی کارگران برندهای بزرگ را بهبود ببخشد.
آخرین مقالات مجله روپامد
هدف ما در مجله مد و فشن روپامد انتشار آخرین اخبار دنیای مد، فشن و سبک زندگی است. ما در روپامد سعی می‌کنیم که گزیدهای از مجلات روز مد، فشن و برندهای معروف و محبوب فعال در زمینه مد را با شما به اشتراک بگذاریم
© کلیه حقوق این وب سایت متعلق به روپامد است.
